تکدی گری و دستفروشی در تهران

با وجود تلاش مدیران شهر برای جمع آوری متکدیان، کودکان خیابانی و دستفروشان حداقل طی 6 ماه گذشته، فشارهای اقتصادی مانع از حذف این پدیده از سطح شهر می‌شود به گونه‌ای که این روزها شاهد رشد قارچ گونه دستفروشان در داخل واگن‌های مترو هستیم.

پایین بودن رده سنی دستفروشان فعال در واگن‌های مترو و رواج این پدیده در بین دختران و زنان جوان و شیک پوش نقطه قابل تعمقی است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان ناشی از افزایش روز افزون فشارهای اقتصادی، بیکاری و تغییر الگوهای فرهنگی درآمدزایی در بین زنان و مردان است.

رحمتی، جامعه شناس، معتقد است رکود اقتصادی کشور در دهه 80 نسبت به دهه 50 ، افزایش 2 برابری جمعیت طی دهه های گذشته، رشد مهاجرت به شهرهای بزرگ مخصوصا تهران به واسطه تمرکز بخش عمده امکانات در آن و تغییر بافت جمعیت کشور طی 8 سال جنگ، افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار، تشدید مصرف گرایی در جامعه، عدم مطابقت تغییر الگوهای اقتصادی با الگوهای فرهنگی و توزیع ناموزون امکانات در بین اقشار جامعه از عمده‌ترین دلایل شکل گیری و رشد شغل‌های کاذبی همچون دست فروشی به شکل‌های مختلف گل فروشی، گردوفروشی، بلال فروشی و فال فروشی است. 

اما مشکل فقط به اینجا ختم نمی شود. عادی شدن حضور این افراد در بین شهروندان و کم توجهی و چه بسا بی توجهی مسئولان برای اتخاذ سیاست‌های پیشگیرانه و زیربنایی خود مشکلتر جدی‌تری است که نباید نسبت به آن بی توجه بود.اظهارات مدیران مرتبط با این مساله خود دلیلی بر این ادعاست.

وقتی خبرنگار فارس از محسن هاشمی مدیرعامل شرکت متروی تهران در خصوص فعالیت دستفروش‌ها سوال کرد، وی گفت:تا کنون در این مورد گزارش خاصی به ما ارائه نشده است اما مردم می‌توانند در صورت مشاهده چنین مواردی آن را به نیروهای مستقر در ایستگاه‌ها گزارش دهند و یا از طریق پیجرهای داخل واگن به مسئولان قطار مواردی را که مشاهده می کنند اعلام کنند تا در ایستگاههای بعدی ماموران مترو بتوانند با آنان برخورد قانونی داشته باشند.

سخنان مدیر عامل مترو در حالی است که نگاه ترحم آمیز و گاه بی تفاوت مسافران همواره بدرقه راه این افراد است و تمایل چندانی برای تحویل این افراد به ماموران وجود ندارد چرا که اکثر مسافران نیز معقدند که فشارهای اقتصادی تنها عامل ظهور این افراد در واگن‌ها است. 

برای این که تمام واقعیت را گفته باشیم باید با احتیاط بگوییم که تعدادی از دستفروشان، متکدی نیز هستند و در واقع دستفروشی برای آنان بهانه ای بیش نیست. بنابراین در چنین شرایطی اجرای سیاست‌های جمع آوری متکدیان از سوی معاونت اجتماعی شهرداری در ایستگاه‌های مترو ضروری به نظر می رسد. 

سید نجم الدین محمدی مدیرکل آسیب های اجتماعی شهرداری تهران نیز به عنوان یکی از متولیان امر در خصوص سیاست‌های برخورد با دستفروشان مترو به خبرنگار فارس گفت:طی یک ماه گذشته گزارشاتی از سوی مردم از طریق تماس با سامانه 137 در خصوص دستفروشان مترو دریافت کرده‌ایم. 

وی در خصوص تعداد دستفروش های مترو افزود:طی 6 ماه گذشته 8886 پیام در خصوص بحث متکدیان، بی خانمانها و مشاوره تلفنی داشته ایم اما به تفکیک، تعداد دستفروشان مترو برایمان معلوم نیست. 

بر اساس اظهارات مدیر کل آسیب‌های اجتماعی شهرداری تهران مطالعاتی درباره بررسی این پدیده جدید در مترو آغاز شده است که با پایان آن طی یک ماه آینده می توان تحلیلی در خصوص دلایل ظهور این پدیده در مترو مخصوصا در بین زنان جوان و نحوه برخورد با آنان ارائه داد. 

با توجه به این که مسئولان شهرداری بطور اخص با این پدیده در یکی از حوزه های فعالیت خود مواجه هستند انتظار می رود که در مدت زمان کوتاهی تا قبل به مخاطره افتادن امنیت ایستگاه‌های مترو چاره اندیشی های لازم انجام بگیرد و از رشد و بروز سایر پدیده‌ها و آسیب‌های اجتماعی در آن جلوگیری کنند.